Paradoks Hastalıklara karşı bağışıklık kazanmak, bağışıklık sistemimizin bir hastalık etkenine karşı savunma mekanizmalarını geliştirerek o etkeni tanıması ve tekrar karşılaşıldığında daha etkili bir şekilde mücadele etmesi anlamına gelir. Bu süreç, doğal ve yapay bağışıklık olmak üzere ikiye ayrılır.
1. Doğal Bağışıklık (Doğal Yolla Gelişen Bağışıklık):
- Enfeksiyon Sonrası: Bir hastalığa yakalandığımızda, bağışıklık sistemi o hastalığa neden olan patojeni tanır ve bu tanıma sürecinde antikorlar üretir. Bu antikorlar, gelecekte aynı patojenle karşılaşıldığında hızlı bir yanıt vermemizi sağlar.
- Doğumla Gelen Bağışıklık: Anne sütü ve plasenta yoluyla anneden bebeğe geçen antikorlar da doğrudan bağışıklık sağlar.
2. Yapay Bağışıklık (Aşılar ve Tedavilerle Kazanılan):
- Aşılar: Zararsız bir şekilde bağışıklık sistemini bir patojene karşı eğitmek için kullanılır. Aşılar sayesinde bağışıklık sistemi patojeni tanır ve enfeksiyon durumunda daha hızlı yanıt verir.
Retrovirüslere Karşı Bağışıklık
Retrovirüsler (örneğin HIV), RNA’yı DNA’ya dönüştürme yeteneğiyle diğer virüslerden ayrılır. Bu dönüşüm sırasında ters transkriptaz enzimi kullanarak genetik materyallerini konak hücrenin DNA’sına entegre ederler. Bu durum retrovirüslerin neden bağışıklık sisteminden kaçabildiğini ve kalıcı enfeksiyonlara yol açtığını açıklar. Retrovirüslere karşı bağışıklık kazanmanın zorlukları şunlardır:
- Genetik Değişim ve Mutasyonlar:
- Retrovirüsler hızla mutasyona uğrar, bu da bağışıklık sisteminin onları tanımasını zorlaştırır.
- Örneğin, HIV sürekli olarak yüzey proteinlerini değiştirerek bağışıklık sisteminden kaçar.
- Genetik Entegrasyon:
- Retrovirüsler, genetik materyallerini doğrudan konak hücrelerin DNA’sına entegre eder. Bu nedenle, bağışıklık sistemi virüsü tamamen ortadan kaldıramaz çünkü virüs artık hücrelerin içinde gizlenmiş durumdadır.
- Bağışıklık Sistemi Hücrelerini Hedef Alması:
- HIV gibi retrovirüsler, bağışıklık sisteminin ana hücrelerinden biri olan CD4 T hücrelerini enfekte eder ve yok eder. Bu, bağışıklık sistemini ciddi şekilde zayıflatır.
- Kronik Enfeksiyon:
- Retrovirüsler genellikle kronik enfeksiyona yol açar. Bağışıklık sistemi sürekli uyarılır, ancak bu durum bağışıklık sisteminin yorulmasına ve etkinliğinin azalmasına neden olur.
